Inflatie is simpel gezegd een stijging van de algemene prijzen van goederen en diensten in een economie gedurende een bepaalde periode. Dit betekent dat je met dezelfde hoeveelheid geld minder kunt kopen dan voorheen. Laten we eens kijken naar wat dit betekent en hoe het van invloed kan zijn op jouw financiën.
Waarom is dit belangrijk?
“Inflatie is een sluipend fenomeen dat onze koopkracht geleidelijk aantast. Ik geloof dat het begrijpen van inflatie cruciaal is voor het nemen van financieel slimme beslissingen. Door inflatie te begrijpen en erop te anticiperen, kunnen we onze financiële toekomst beter beheren en beschermen, en dus ons geld laten ‘groeien’.”
Olivier Dierickx, eigenaar van Simuleer.be
Wat is inflatie?
Inflatie wordt vaak gemeten aan de hand van een inflatiepercentage, dat aangeeft hoeveel de prijzen zijn gestegen ten opzichte van een bepaalde periode.
De Belgische inflatie bedroeg, volgens het algemeen indexcijfer van de consumptieprijzen, 4,1% in 202312. Dit betekent dat de kosten van goederen en diensten gemiddeld met 4,1% zijn gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dat zou neerkomen op*:
Jaar | Prijs van een brood | Prijs van een liter benzine |
---|---|---|
2023 | € 3 | € 1,9890 |
2024 | € 3,12 | € 2,0725 |
* Dit zijn fictieve bedragen. Maar toont wel weer hoe inflatie berekend wordt en welk effect het heeft op de prijs.
Wat zijn de oorzaken van inflatie?
Inflatie kan verschillende oorzaken hebben, waaronder:
- Vraaginflatie: Als de vraag naar goederen en diensten groter is dan het aanbod, kunnen verkopers hun prijzen verhogen, waardoor inflatie ontstaat.
- Kosteninflatie: Wanneer de kosten van productie stijgen, zoals arbeidskosten of grondstoffen, kunnen bedrijven deze kosten doorberekenen aan consumenten, wat resulteert in inflatie.
- Monetaire inflatie: Als de centrale banken te veel geld in omloop brengen door middel van het drukken van geld of het verlagen van rentetarieven, kan dit leiden tot inflatie doordat er meer geld beschikbaar is om uit te geven.
Wat zijn de gevolgen van inflatie?
Inflatie kan verschillende gevolgen hebben, waaronder:
- Koopkrachtvermindering: Hetzelfde geldbedrag kan minder goederen en diensten kopen, waardoor de koopkracht van consumenten afneemt.
- Onzekerheid: Consumenten en bedrijven kunnen terughoudend worden in hun uitgaven en investeringen vanwege de onzekerheid die inflatie met zich meebrengt.
- Redistributie van inkomsten en rijkdom: Inflatie kan de verdeling van inkomsten en rijkdom beïnvloeden, waarbij sommige groepen meer worden getroffen dan andere.
Wat zijn de gevolgen van inflatie op mijn beleggingen?
Inflatie kan de waarde van beleggingen verminderen, omdat de toekomstige koopkracht van het geïnvesteerde geld afneemt. Beleggers moeten rekening houden met inflatie bij het selecteren van investeringen en streven naar een rendement dat hoger is dan de inflatie om hun koopkracht te behouden.
Waarom is inflatie goed als je een lening hebt?
Inflatie kan gunstig zijn voor mensen die leningen hebben omdat de waarde van het geleende geld in reële termen afneemt na verloop van tijd. Dit betekent dat je minder terugbetaalt in termen van koopkracht dan wat je oorspronkelijk hebt geleend. Dit fenomeen staat bekend als ‘inflatie-geïndexeerde schulden’.
Je geld laten groeien: Inflatie vs Samengestelde rente
Inflatie en samengestelde rente zijn twee krachten die ons financiële landschap vormgeven, maar vaak op tegengestelde manieren werken. Terwijl inflatie de waarde van ons geld na verloop van tijd vermindert, kan samengestelde rente ons vermogen juist versterken door rente op rente te laten groeien.
Het begrijpen van deze twee concepten is essentieel voor het bouwen van een solide financiële strategie. Door slimme investeringen te doen die een rendement bieden dat hoger is dan de inflatie, kunnen we de kracht van samengestelde rente benutten om onze koopkracht te behouden en onze financiële doelen te bereiken.
Veelgestelde vragen over inflatie
Centrale banken spelen een cruciale rol in het inflatiebeleid door rentetarieven aan te passen en geldhoeveelheden te reguleren. Ze streven vaak naar een specifiek inflatiedoel, zoals 2%, om prijsstabiliteit te handhaven en economische groei te ondersteunen. Door rentetarieven te verhogen of te verlagen, kunnen centrale banken de vraag naar leningen en investeringen beïnvloeden, waardoor ze indirect de inflatie kunnen beïnvloeden.
Centrale banken hebben verschillende instrumenten tot hun beschikking om inflatie te beïnvloeden. Ze kunnen de rentetarieven verhogen of verlagen, monetaire beleidsmaatregelen implementeren, zoals open-markttransacties of reservevereisten aanpassen, en kwantitatieve versoepeling gebruiken om de geldhoeveelheid te reguleren. Door deze instrumenten te gebruiken, kunnen centrale banken proberen inflatie binnen het gewenste bereik te houden.
Streven naar een inflatie van 2% heeft verschillende voordelen. Het bevordert economische stabiliteit door prijsstabiliteit te handhaven en extreme schommelingen in de prijzen te voorkomen. Een matige inflatie kan ook de economische groei stimuleren door consumenten aan te moedigen om te consumeren en bedrijven te stimuleren te investeren. Bovendien biedt een inflatiedoel van 2% een zekere mate van buffer tegen deflatie, wat kan leiden tot economische stagnatie en werkloosheid.
Een stijgende inflatie kan leiden tot een stijging van de rentevoeten. Centrale banken verhogen vaak de rentetarieven om de inflatie onder controle te houden en de koopkracht van geld te behouden. Hogere rentetarieven maken lenen duurder, wat op zijn beurt de consumptie en investeringen kan verminderen, waardoor de inflatiedruk afneemt. Beleggers kunnen ook hogere rendementen eisen op obligaties om de impact van inflatie op hun reële rendement te compenseren.
Inflatie kan een aanzienlijke invloed hebben op pensioenen en verzekeringen. Als de inflatie hoger is dan de rendementen op beleggingen, kan de koopkracht van pensioenuitkeringen en verzekeringsuitkeringen afnemen. Dit kan resulteren in een daling van de reële waarde van pensioenen en verzekeringen, waardoor gepensioneerden en verzekerden mogelijk niet in staat zijn om dezelfde levensstandaard te behouden. Het kan ook nodig zijn voor pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen om hun investeringsstrategieën aan te passen om inflatierisico’s te beheren.
Inflatie kan ook een impact hebben op niet-levensverzekeringsproducten, zoals je brandverzekering en autoverzekeringen. Hogere inflatie kan leiden tot stijgende kosten voor herstellingen en vervangingen, wat op zijn beurt kan leiden tot hogere premies voor verzekerden. Verzekeringsmaatschappijen kunnen ook hogere claims zien als gevolg van gestegen kosten van levensonderhoud en medische kosten, wat kan leiden tot hogere verzekeringspremies (= een hogere hospitalisatieverzekering) om deze kosten te dekken.
Voor aandelenbeleggers kunnen de gevolgen van inflatie variëren. Inflatie kan de winstgevendheid van bedrijven beïnvloeden door stijgende operationele kosten en lagere reële inkomsten. Echter, sommige bedrijven kunnen in staat zijn om prijsstijgingen door te berekenen aan consumenten, waardoor ze hun winstmarges kunnen behouden of zelfs verhogen. Bovendien kunnen aandelen dienen als een inflatiehedge, aangezien bedrijven vaak waarde weten te behouden en zelfs te vergroten tijdens periodes van inflatie, wat kan resulteren in aantrekkelijke rendementen voor aandelenbeleggers op de lange termijn.
Inflatie heeft ook invloed op obligatiebeleggers. Wanneer de inflatie stijgt, kan de koopkracht van de toekomstige coupon- en aflossingsbedragen van obligaties afnemen, waardoor de reële waarde van de obligaties daalt. Dit kan resulteren in een daling van de prijzen van obligaties op de secundaire markt, aangezien beleggers hogere rendementen eisen om de inflatierisico’s te compenseren. Als reactie hierop kunnen centrale banken de rentetarieven verhogen om de inflatie te beteugelen, wat op zijn beurt de prijzen van bestaande obligaties kan verlagen.
Deflatie is het tegenovergestelde van inflatie, waarbij de algemene prijzen van goederen en diensten dalen in plaats van stijgen. Dit kan ontstaan door afnemende vraag, overproductie of technologische vooruitgang die de kosten verlaagt. Deflatie kan leiden tot uitstel van aankopen in afwachting van nog lagere prijzen, wat de economische activiteit kan vertragen en werkloosheid kan verhogen.
Quotes over inflatie
“Inflatie is altijd en overal een monetair fenomeen in de zin dat het altijd en overal het gevolg is van een te grote geldhoeveelheid.”
Milton Friedman, vooraanstaand econoom en Nobelprijswinnaar
“Inflatie is als kanker voor de samenleving. Als we niet tijdig ingrijpen, kan het ernstige schade aanrichten.”
Alan Greenspan, voormalig voorzitter van de Federal Reserve
“Inflatie is een verborgen belasting die oneerlijk is omdat het degenen treft die geen bescherming hebben tegen de hogere prijzen.”
John Maynard Keynes, econoom