Banking‑as‑a‑Service: de stille motor achter een financiële revolutie

Embedded finance is de laatste jaren uitgegroeid tot een buzzword, van winkelapps die je BNPL (Buy Now, Pay Later) aanbieden tot telecombedrijven met een eigen betaalkaart. Maar wat vaak onderbelicht blijft, is de stille motor hierachter:Banking-as-a-Service (BaaS). Terwijl neobanken en fintechs volop in de schijnwerpers staan, vormen BaaS-platformen de ruggengraat van hun succes . Via BaaS stellen gereguleerde banken en fintechs hun infrastructuur en licenties open via API’s, zodat elke ontwikkelaar financiële functies kan inpluggen in om het even welke app of dienst. Met andere woorden: BaaS is de verborgen infrastructuurlaag die embedded finance mogelijk maakt.

BaaS zorgt ervoor dat niet-financiële bedrijven toch financiële producten onder eigen merk kunnen aanbieden, zonder zelf bank te zijn. Denk aan een retail keten die spaarrekeningen lanceert in haar klanten app, of een automerk dat bij elke verkoop meteen een verzekering aanbiedt, zonder dat ze een bank- of verzekeringslicentie hebben. Die integratie gebeurt dankzij gespecialiseerde BaaS-spelers op de achtergrond. Het resultaat is dat voor de consument financiële diensten naadloos worden verweven in andere ervaringen, “onzichtbaar maar daarom niet minder cruciaal”. BaaS fungeert hierbij als de stille motor achter de schermen die alles aandrijft.

Explosieve groei in Europa, met België en Nederland voorop

In Europa beleven BaaS en embedded finance een ware groeispurt. Nieuwe BaaS-platformen schieten als paddenstoelen uit de grond, terwijl gevestigde spelers zoals het Duitse Solarisbank en het Franse Treezor hun vleugels uitslaan over het continent. Ook in de Benelux is de trend duidelijk: zo opende de Franse BaaS-firma Swan recent nog een kantoor in Amsterdam en hielp in enkele maanden tijd al tien bedrijven in België en Nederland omeigen bankdiensten te lanceren. 

Volgens Nicolas Benady (CEO van Swan) zal een traditionele bank over tien jaar niet langer opboksen tegen een handvol fintechs, maar tegen 10.000 tech-bedrijven die bankfuncties hebben ingebed. Dat klinkt gedurfd, maar het illustreert de omvang van deze revolutie.

Enkele sprekende voorbeelden bevestigen de explosie aan initiatieven. Carrefour, een supermarktketen, biedt in Frankrijk al jaren financiële diensten aan (van betaalkaarten tot verzekeringen) en innoveert nu via BaaS om die ervaring digitaal en gebruiksvriendelijk te maken. Ridesharing-gigant Uber rolt internationaal “Uber Money” features uit waarmee hun chauffeurs realtime betaald worden en zelfs bankkaarten krijgen, zonder dat Uber zelf een bank is . Dit wordt mogelijk gemaakt door partners, in de VS bijvoorbeeld Barclays en Green Dot, die als BaaS- provider achter Uber’s financiële diensten staan. Dergelijke cases laten zien hoe sector vreemde spelers dankzij BaaS ineens volwaardige financiële aanbieders worden.

Ook lokaal zien we beweging. In België sloeg telecomoperator Proximus de handen in elkaar met Belfius om Banx te lanceren, een volledig digitale bankervaring binnen de Proximus-omgeving. Hoewel Banx als aparte app niet het verhoopte massapubliek bereikte en eind 2024 werd stopgezet, bevestigt het wel de trend: bedrijven willen hun klanten bancaire diensten bieden. Proximus integreert nu die functies rechtstreeks in zijn eigen app, een “embedded” aanpak die waarschijnlijk meer succes zal boeken. Daarnaast zien we jonge Belgische fintechs zoals Cake experimenteren met BaaS-achtige modellen. Cake begon als banking-app voor consumenten, maar stelt zijn technologie vandaag B2B ter beschikking, o.a. om andere bedrijven via API toegang te geven tot bankdata en inzichten.

En laten we Banx’ nipte mislukking in perspectief zien: het dwingt traditionele banken en merken om de volgende iteratie beter aan te pakken, met echt geïntegreerde finance in plaats van een losstaande neobank-app.

Democratisering van financiële diensten

• E-commerce: Webshops integreren vlot betalingen, verzekeringen of krediet. Bijvoorbeeld kan een klant op een webshop een aankoop nu in termijnen financieren met een paar klikken, zonder ooit een bank te contacteren. Buy Now Pay Later-providers als Klarna en AfterPay groeiden groot door deze formule in online winkels te embedden. Grote retailers lanceren zelfs hun eigen betaalkaarten en spaarprogramma’s via BaaS om klantenloyaliteit te verhogen, zonder de rompslomp van zelf bank te spelen.
• HR en salarisadministratie: Platformen voor loonbeheer bieden werknemers vandaag directe betaalrekeningen of vooruitbetaling van salaris als extra dienst. Een HR-tech bedrijf kan via BaaS elke werknemer een eigen IBAN geven voor loonstorting, of goedkope leningen aanbieden als personeelsvoordeel. Initiatieven zoals Fincluded in Nederland tonen hoe HR-dienstverleners betaalrekeningen openen voor buitenlandse werknemers, zodat iedereen volwaardig kan deelnemen aan het financiële verkeer.
• Mobiliteit: In mobiliteitsapps zit finance ingebakken, van deelsteps tot autoverhuur. Uber vermeldden we al, chauffeurs beheren hun inkomsten via een geïntegreerde digitale wallet, maar denk ook aan autofabrikanten die bij de verkoop meteen een verzekering of lease-financiering in de showroom-app aanbieden. Dit alles zonder dat je als klant nog naar een bankkantoor moet; de financiële afhandeling gebeurt achter de schermen via BaaS.
• Proptech en vastgoed: Ook de vastgoedsector plukt de vruchten. Een Belgisch voorbeeld is Syndic Yourself, een proptech-platformvoor mede-eigenaars van appartementsgebouwen. Via Swan’s BaaS-oplossing kunnen mede-eigenaars direct een digitale gezamenlijke rekening openen om de kosten van het gebouw te beheren. Dat bespaart enorm veel administratieve rompslomp. Breder gezien kunnen immo websites of huurplatformen dankzij BaaS waarborgrekeningen, huurverzekeringen of hypothecaire simulaties in hun dienstenpakket opnemen, meteen en digitaal.

Deze voorbeelden illustreren hoe BaaS de macht over financiële producten deels weghaalt bij traditionele banken en doorschuift naar techbedrijven in uiteenlopende branches . Het resultaat is een gedemocratiseerde toegang tot financiële diensten: als ondernemer of innovator in eender welke sector kun je nu zeggen “laten we onze eigen financiële dienst creëren”. De drempel is enorm verlaagd. Natuurlijk blijft een gereguleerde bank juridisch verantwoordelijk achter de schermen, vaak tegen revenue share, maar de front-end ervaring ligt bij de nieuwe spelers.

“BaaS is niet zomaar een buzzword, het is een fundamentele verschuiving,” zegt Olivier Dierickx, oprichter van Simuleer.be. “Via Banking-as-a-Service kunnen bedrijven uit om het even welke sector plots financiële dienstverleners worden, zonder zelf een bank te zijn. Dat zet de klassieke bankenmarkt op zijn kop en dwingt traditionele spelers zichzelf heruit te vinden.”

B2B-opportuniteiten: white-label, KYC en PSD2-integraties

De opkomst van BaaS creëert niet alleen kansen in B2C, maar ook nieuwe B2B-modellen. Zo zien we een groeiende markt voor white-label banking: bedrijven (of zelfs influencers) kunnen met hulp van BaaS hun eigen gelabelde betaalkaart of app lanceren. Stel je voor, een grote e-commerce website die haar eigen “bankrekening” aanbiedt aan verkopers op het platform, volledig gefaciliteerd door een BaaS-provider die zorgt voor licentie, regulatoire compliance en technische afhandeling. Voor de front- end partij betekent dit een sterkere band met de klant én eennieuwe inkomstenstroom (commissies, interchange, enz.).

Daarnaast is KYC-as-a-Service een interessante spin-off. Know-Your-Customer (KYC) en anti-witwas checks zijn verplicht voor financiële diensten, maar ook tijdrovend en duur om zelf op te zetten. Gespecialiseerde aanbieders, vaak gerelateerd aan BaaS-platformen, nemen dit uit handen. Een ontwikkelaar kan via een API bijvoorbeeld een identiteitscontrole of elektronisch ID-inlog (in België via itsme®) integreren in zijn app. Dit is niet enkel handig voor fintechs, maar ook voor affiliate marketing en leadgeneratie-platformen: in plaats van klanten door te sturen naar een bank website voor bv. een lening aanvraag, verloopt de volledige onboarding op je eigen site. De bezoeker krijgt één naadloze ervaring, en de affiliate-partner verhoogt de conversie én behoudt meer inzicht in de klantreis. We zien al vergelijkingssites en content platformen experimenteren met dit model, waarbij ze via embedded flows de klant meteen kunnen inschrijven voor een financieel product, tegen een fee.

Ook PSD2-integraties vallen onder B2B-kansen. Sinds de Europese PSD2-wetgeving kunnen derde partijen, mits toestemming van de gebruiker, bankgegevens opvragen of betalingen initiëren. Dit heeft geleid tot “Open Banking”-diensten en aggregator-apps. BaaS gaat hier nog een stap verder door PSD2-functionaliteit kant-en-klaar aan te bieden. Zo kunnen bedrijven makkelijk rekeninginformatie van gebruikers ophalen om bijvoorbeeld inkomen te verifiëren (nuttig voor kredietverleners), of betalingen starten zonder tussenkomst van kaartnetwerken.

Dit opent deuren voor content creatie en fintech-tools die rijker zijn aan data en nieuwe inzichten bieden. Bijvoorbeeld een financieel blog dat, met toestemming, de lezers hun banktransacties laat analyseren binnen de site om gepersonaliseerd besparingsadvies te geven, mogelijk gemaakt door PSD2-API’s. De mogelijkheden voor creativiteit en nieuwe businessmodellen zijn enorm.

Onderliggende trends: regelgeving, SaaS en consumentenverwachtingen

BaaS en embedded finance staan niet op zichzelf; ze maken deel uit van bredere trends in fintech en digitale regelgeving. In Europa wordt volop gesleuteld aan PSD3, de opvolger van de PSD2-richtlijn. Deze nieuwe regels beloven open banking verder uit te breiden richting open finance, waarbij niet alleen betaalrekeningen maar ook bv. effectenrekeningen en crypto wallets onder data-uitwisseling kunnen vallen. PSD3 legt ook de lat hoger op vlak van veiligheid en transparantie.

Embedded finance-aanbieders zullen duidelijker moeten communiceren naar de klant en striktere compliance opvolgen, denk aan verplichte naam-IBAN verificatie bij overschrijvingen, een feature die in Nederland al standaard is en deel zal uitmaken van PSD3 . Dat regulators wakker zijn, bleek recent toen de Europese Commissie PSD3 aannam en meteen ook boetes uitdeelde aan bedrijven die niet voldeden aan de strengere regels omtrent geïntegreerde financiële diensten . Deze evolutie is positief: ze schept vertrouwen bij consumenten, wat de verdere adoptie van embedded finance zal stimuleren.

Daarnaast is er MiCA (Markets in Crypto-Assets), de kersverse Europese crypto-regulering. MiCA introduceert een licentieplicht voor crypto-diensten en uniforme regels rond bijvoorbeeld stablecoins. Waarom is dit relevant? Omdat het de weg effent om crypto geïntegreerd aan te bieden in mainstream finance apps op een gecontroleerde manier. Wezien nu al neobanken (Revolut, N26,…) crypto-trading integreren in hun apps. Met MiCA kunnen mogelijk ook niet-financiële merken via BaaS op een legitieme wijze crypto-functionaliteit aanbieden, bijvoorbeeld een retailketen die haar loyaliteitspunten inwisselbaar maakt voor een crypto-token, met alle compliance verzorgd door een gereguleerde BaaS-partner. Het is nog vroeg, maar de contouren van embedded crypto tekenen zich af, gesteund door duidelijke regelgeving.

Een andere drijfveer achter BaaS is de zoektocht van SaaS-bedrijven naar nieuwe inkomstenstromen. Softwarefirma’s ontdekken dat louter abonnementsgeld vragen soms beperkt is, en dat geïntegreerde financiële diensten veel lucratiever kunnen zijn. Kijk naar Shopify: dit e-commerceplatform verdient intussen miljarden via embeddedfinance (betalingen, leningen aan merchants), meer dan via zijn softwarelicenties, met groeicijfers tot drie keer sneller dan de kernactiviteiten  . Verticale SaaS- oplossingen, software voor specifieke sectoren zoals bouw, gezondheidszorg ofhoreca, integreren steeds vaker financiële modules om hun klanten alles-in-één te bieden . Dit versterkt de klantloyaliteit én de omzet per klant. Uit onderzoek blijkt dat bedrijven die embedded finance omarmen, hun omzet per gebruiker aanzienlijk zien stijgen; sommige rapporten spreken zelfs van een verdrievoudiging . Geen wonder dat investeerders tuk zijn op SaaS-bedrijven met fintech-ambities: het maakt het businessmodel veelzijdiger en toekomstbestendiger.

Tot slot mag je de consumentenverwachting niet onderschatten als motor. We leven in een on-demand maatschappij. Gebruikers willen frictieloos kunnen betalen, lenen, verzekeren op het exacte moment van nood, en liefst zonder aparte apps of langdurige processen. Embedded finance beantwoordt precies aan die verwachting. Volgens recente peilingen heeft een overweldigend deel van de consumenten al eens gebruik gemaakt van een geïntegreerde financiële dienst zonder dat misschien expliciet te beseffen (bv. betalen via de Uber-app, of een online aankoop in termijnen), en men waardeert die eenvoud. Deze vraag naar gemak zet druk op zowel fintechs als traditionele banken om steeds creatiever te zijn. Banken die enkel binnen hun eigen kanalen blijven, riskeren relevantie te verliezen. Niet voor niets zien we klassieke banken nu ook BaaS omarmen als strategie.

Een sprekend voorbeeld: de grote Italiaanse bank UniCredit nam eind 2023 een meerderheidsbelang in het Belgische duo Aion Bank/Vodeno voor €370 miljoen . Vodeno is een BaaS-platform en Aion een digitale bank; UniCredit’s zet toont aan dat traditionele spelers BaaS niet langer als bedreiging zien, maar als kans om nieuwe klanten te bereiken via B2B2C-samenwerkingen. Verwacht de komende jaren meer van dergelijke allianties, want de lijnen tussenbank en tech vervagen. Uiteindelijk beweegt de sector richting een unified ecosystem waarin traditionele banken, fintechs en BaaS-providers samen tegemoetkomen aan de hoge eisen van de moderne consument                      .

Conclusie: BaaS bepaalt de toekomst van bankieren

Banking-as-a-Service is uitgegroeid tot de stille kracht die de financiële innovatie in een stroomversnelling brengt. Hetmaakt van elke app een potentiële bank en van elke retailer een fintech. Voor consumenten belooft dit een wereld waarin “naar de bank gaan” meer en meer iets van het verleden wordt, de bank komt naar jou, precies wanneer en waar je ze nodig hebt. Voor traditionele banken betekent het dat ze zich moeten heruitvinden: ofwel hun diensten via partners verspreiden, ofwel zélf platformen worden die anderen laten inpluggen.

In beide gevallen is duidelijk dat BaaS en embedded finance blijvertjes zijn. De financiële diensten van morgen zullen geïntegreerd, contextueel en soepel zijn. België staat daarbij zeker niet achteraan: met pionierende samenwerkingen (zoals Belfius-Proximus, Cake’s dataplatform, enz.) en een fintech-friendly klimaat, mogen we ons verwachten aan nog veel boeiende ontwikkelingen op dit vlak.

Meer weten over de toekomst van finance? Schrijf je in op de Simuleer.be nieuwsbrief en blijf voorop met de nieuwste trends en inzichten. Mis niets van deze financiële revolutie, join us en vergroot je voorsprong!

Bronnen

• Banking-as-a-Service (2023)
• Rapid Adoption of Embedded Banking by Benelux Companies Since Swan’s Amsterdam Launch
• Embedded Finance: Bankieren Zonder de Bank, Trend of niet?
• 5 Popular Brands Really Using Banking as a Service (BaaS) Infrastructure
• What exactly are Banking-as-a-Service, Embedded Finance, and Embedded Banking?
• Embedded Finance and BaaS: reflections on 2024 and what lies ahead